Gümüşün Tarihçesi ve Kullanım Alanları
Gümüş, binlerce yıllık bir geçmişe sahiptir. Orta Çağ’da bile bu değerli metalin özel özellikleri biliniyordu – hatta bu bilgi “Ağzında gümüş kaşıkla doğmuş” gibi deyimlere bile yansımıştır. Gümüşten yapılan kaplar, kaşıklar ve bardaklar yalnızca estetik nedenlerle değil, aynı zamanda yiyecekleri ve içecekleri daha uzun süre taze tutmak ve enfeksiyon riskini azaltmak amacıyla kullanılırdı.
Eski Pers ve Antik Yunan medeniyetlerinde de gümüş, suyu bozulmaktan korumak amacıyla kullanılıyordu. Askerler ve soylular, yaraların temizlenmesi ve enfeksiyonların önlenmesi için gümüş kaplamalı kaplardan yararlanırlardı – bu, modern antibiyotiklerin keşfinden çok önceydi.
Değerli Bir Metalden Kolloidal Forma
Kolloidal gümüş – yani suda ince şekilde dağılmış gümüş parçacıkları – kavramı tek bir kişiye ait değildir. Bu bilgi, tıp, kimya ve uygulamalı deneyimler ışığında onlarca yıl boyunca gelişmiştir.
-
1861 yılında İskoç kimyager Thomas Graham “kolloid” terimini ortaya koydu. Bu terim, ilerleyen yıllarda kolloidal metallerin (özellikle gümüş) üretimi için bilimsel temeli oluşturdu.
-
19. yüzyılın sonlarına doğru doktorlar, kimyagerler ve doğal tedavi uzmanları kolloidal gümüşün özellikleriyle yakından ilgilenmeye başladılar. Gümüş parçacıklarının suda ince bir şekilde dağılması, mikroorganizmalara karşı etkili bir yöntem olarak değerlendirildi ve tıbbi amaçlarla kullanılmaya başlandı.
-
-
1920 yılında Alfred B. Searle, “The Use of Colloids in Health and Disease” adlı kitabında kolloidal maddelerle ilgili bilgileri sistematik biçimde derleyerek yayınladı. Bu eser, kolloidal gümüş hakkında ilk kapsamlı kaynaklardan biridir.
-
- 1940’lı yıllardan itibaren sentetik antibiyotiklerin hızla yaygınlaşmasıyla birlikte kolloidal gümüş geri planda kaldı ve zamanla etkisiz ya da zararlı olarak nitelendirilmeye başlandı.
21. Yüzyılda Geri Dönüş
Son yıllarda kolloidal gümüş yeniden ilgi görmeye başladı. Cilt bakımı, hayvan sağlığı veya günlük yaşamda doğal hijyen çözümleri arayan insanlar için kolloidal gümüş, güvenli ve etkili bir alternatif olarak öne çıkıyor. Modern üretim teknolojileri ve sıkı kalite standartları sayesinde bugün kolloidal gümüş kontrollü ve güvenli bir şekilde kullanılabiliyor.
Gümüş günümüzde şu alanlarda kullanılmaktadır:
- Yanık ve yara merhemleri
- Medikal tekstil ürünleri, yara bantları ve tıbbi cihazlar
- İnsan ve hayvanlar için kozmetik ürünler
- Kamp, karavan ve içme suyu sistemlerinde mikrobiyal koruma
(Dünya Sağlık Örgütü WHO sınırlarına uygun şekilde: maks. 0,1 mg/L)